Thành phố Hà Tiên nổi tiếng với ẩm thực đa dạng, mang đậm nét văn hóa Việt - Hoa - Khmer. Trong đó, món cà xỉu muối được xem là đặc sản trứ danh, gây ấn tượng từ tên gọi đến hương vị.
Tên đã không đẹp, ngoại hình của loài động vật này cũng chẳng lấy gì bắt mắt. Để tả sơ sơ thì con cà xỉu có hai mảnh như chem chép nhưng lại nhấn nhá thêm chiếc râu dài ngoằng khó hiểu. Nhiều người chắc chắn sẽ cảm thấy e dè, sợ sệt và chẳng đủ dũng khí để ăn thử nếu lần đầu tiên trông thấy món đặc sản lạ lùng này. Nhưng cà xỉu là một món ăn ngon, thịt dai dai, giòn sựt.
Cà xỉu thường nằm sâu dưới bùn cát và người ta sẽ cào lên để thu hoạch chúng. Sau khi bắt về, người ta sẽ rửa thật sạch bùn đất, giữ nguyên phần râu lại để chế biến. Nếu món còn tươi, vừa đánh bắt lên thì cứ đem đi xào tỏi là chẳng gì bằng. Còn không, người ta sẽ bảo quản chúng để ăn dần.
Muốn bảo quản được lâu, người Hà Tiên thường dùng cà xỉu để ngâm muối. Rắc đều muối rồi trộn tắc, đường, mắm để tạo nên tổng thể hương vị hài hoà và đặc sắc. Công đoạn này đòi hỏi độ canh chuẩn xác của người làm để món không quá mặn hay dễ bị hỏng. Từ cà xỉu muối mà nơi đây đã tạo ra nhiều món ăn thơm ngon hấp dẫn.
Quen thuộc nhất là gỏi cà xỉu với cái mằn mặn, giòn tươi hấp dẫn. Người ta sẽ chần sơ cà xỉu muối qua nước để giảm độ mặn. Xoài bào sợi trộn với giấm, đường, nước mắm rồi trộn cà xỉu vào cùng. Rắc đậu phộng rang, rau răm, hành phi lên trên hỗn hợp thế là đã hoàn thành một đĩa gỏi khai vị đặc sắc.
Thịt cà xỉu giòn giòn và có độ ngọt tươi đặc trưng khiến người ta nhai mãi vẫn ghiền. Bởi thế mà tuy chẳng cao sang nhưng món ăn này đã trở thành hương vị khó phai trong lòng thực khách khi khám phá ẩm thực Hà Tiên.
Cà xỉu muối có thể cho vào hũ thủy tinh, đóng kín nắp, đặt trong ngăn mát tủ lạnh và dùng trong vài tháng. Hiện, món đặc sản trứ danh này được bày bán nhiều ở ngay chợ Hà Tiên. Nếu du lịch đến đây, bạn có thể dễ dàng tìm mua được món cà xỉu muối để thưởng thức hoặc tặng người thân, bạn bè. Một hũ cà xỉu muối có giá khoảng 120.000 đồng đến 140.000 đồng.
