Bún Xiêm Lo được biết đến là một món ăn dân dã được bán khắp các quán vỉa hè ở miền Tây như Kiến Tường, Long An, An Giang. Món ăn được chế biến một cách đơn giản như nước lèo nấu từ cá, sau đó thì ăn cùng với bún và muối ớt cay nhưng lại khiến cho người ăn sẽ nhớ mãi hương vị đặc trưng không lẫn vào đâu.
Nguồn gốc bún Xiêm Lo
Đây là một món ăn có nguồn gốc từ người Khmer và Campuchia cổ, với những nguyên liệu ban đầu khá đơn giản từ cá lóc, mắm bò hóc, nghệ tươi để làm cho màu sắc bắt mắt hơn và ăn cùng mắm. Khi du nhập vào Việt Nam, món ăn đã được Việt hóa, cầu kỳ hơn trong cách chế biến, đủ hương – sắc – vị để khiến món ăn trở thành một biểu tượng của miền Tây sông nước.
Xiêm Lo vốn là món ăn quen thuộc của người Khơ Me, ban đầu bị chê bình dân bởi cách chế biến đơn giản từ nước lèo nấu từ cá lóc, chan vào bún Miên sợi, ăn cùng muối ớt. Song từ hơn 10 năm trở lại đây, bún Xiêm Lo được nhiều người Việt chế tác thành món cao cấp hơn dù vẫn trên nền công thức cốt lõi là cá lóc.
Để có nước lèo ngon, người nấu chọn cá lóc con to, cắt phần đầu cá mang đi luộc, phần thịt cá quết làm chả, rồi vo thành viên tròn hoặc vuông to bằng đầu ngón tay. Tất cả được nấu trong nước có củ nghệ tương băm nhuyễn, nước mắm, muối, bột ngọt.
Người Khơ Me không dùng thịt heo để hầm nước lèo nên phần nước lèo có mùi thơm đặc trưng của cá lóc và nghệ tươi cùng vị ngọt tự nhiên từ cá. So với cách nấu cũ, ngoài chả cá lóc nghệ tươi, bún Xiêm Lo tại các tỉnh miền Tây còn được tăng cường thêm ít da lợn luộc cắt miếng vuông. Bún ăn với nước lèo là loại bún Miên, sợi nhuyễn, dài và dai. Bún được cho vào tô, chế nước lèo ngập mặt, cho vào ít chả cá lóc, mớ da heo luộc và đầu cá. Khách có thể giảm bớt các món ăn kèm tùy theo sở thích. Giá cho mỗi tô khoảng 15.000 đồng.
Bún Xiêm Lo không thể thiếu cây kèo nèo hay còn gọi là nê thảo, tai tượng, loại cây sống tại vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long có thân gần giống với lục bình. Thân kèo nèo có vị ngọt pha chát và hơi đắng, có thể ăn sống hoặc nấu canh. Vị của kèo nèo đặc biệt hợp với hương cá lóc, nghệ tươi trong nước lèo bún Xiêm Lo.
Người Khơ Me ít ăn nước mắm nên muối ớt trở thành món chấm chính của nhiều loại thức ăn, trong đó của bún Xiêm Lo. Khi tô bún nóng hổi đã lên tô, người ăn mặn có thể nêm thêm tí muối ớt, hoặc cũng có thể dùng để chấm với da heo hoặc đầu cá.
Giá cả bình dân, lạ và ngon miệng, bún Xiêm Lo trở thành món ăn điểm tâm rất đáng thử của những ai có dịp đến Mộc Hóa, Kiến Tường, Vĩnh Hưng (Long An) hoặc các tỉnh biên giới Tây Nam.
