Thời điểm này, nhiều phụ huynh ở nhiều địa phương vẫn không thể mua đủ sách giáo khoa (SGK) cho con khi các nhà sách chỉ còn sách lẻ. Đặc biệt, phụ huynh học sinh (HS) lớp 1 đang rất "sốc" khi phải đi gom sách từ nhiều bộ sách để đáp ứng yêu cầu của mỗi trường trong khi các nhà sách thời điểm này rất khan hiếm SGK.
Chạy khắp nơi vẫn không mua được sách
Tại TP HCM, tình trạng thiếu SGK tiếp tục xảy ra ở các nhà sách do nhu cầu mua thời gian vừa qua tăng cao.
Chị Phương Thảo (ngụ quận Gò Vấp) cho biết do không mua kịp SGK bán tại trường nên chị phải mua ở nhà sách. Một bộ SGK lớp 1 gồm nhiều đầu sách của các bộ sách khác nhau, khiến chị bối rối khi tìm mua. "Lớp con tôi sử dụng sách trong bộ "Cánh diều" và "Chân trời sáng tạo" là chủ yếu nhưng tôi đã đi 4 - 5 nhà sách vẫn không mua được sách Tiếng Việt tập 1 của bộ "Chân trời sáng tạo" cho con. Thật sự tôi cũng không biết các bộ sách đó khác nhau chỗ nào, khi hỏi cô giáo nếu không có sách đó thì mua của bộ khác được không, cô giáo nói là không được. Rất khó cho phụ huynh" - chị Thảo bức xúc.
Phụ huynh rất vất vả trong việc mua sách cho con đầu năm học mới .Ảnh: NGUYỄN THUẬN
Do số lượng lựa chọn bộ sách "Chân trời sáng tạo", "Cánh diều" chiếm đa số nên hầu hết nhà sách trên địa bàn TP đều ưu tiên nhập 2 bộ sách này để bán. Ở một số nhà sách, thậm chí còn không thấy các bộ sách: "Kết nối tri thức với cuộc sống", "Cùng học để phát triển năng lực", "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục".
Ở nhà sách Minh Khai (quận 1, TP HCM), trên kệ sách chỉ còn vài cuốn SGK lẻ, không đủ bộ, SGK lớp 1 chỉ còn lại vài cuốn và sách bài tập, SGK lớp 6 đã hết sạch từ hơn nửa tháng trước. Nhà sách Nguyễn Văn Cừ (quận 5) hết SGK lớp 6, lớp 10, lớp 11, lớp 12, SGK lớp 1 chỉ còn 2 đầu sách. Nhà sách Văn Lang (quận Bình Thạnh) chỉ còn vài đầu SGK lớp 1 của bộ "Cánh diều" và "Chân trời sáng tạo". Nhà sách FAHASA (quận 3) cũng không khá hơn, chỉ còn vài bộ SGK của "Cánh diều", bộ sách "Chân trời sáng tạo" chỉ còn 1 đầu sách. SGK các khối lớp từ 6 đến 12 cũng chỉ còn lẻ, không đủ bộ.
Tại TP Cần Thơ, anh Võ V.V (ngụ quận Cái Răng) cho biết trước khi con tựu trường vào ngày 1-9, vợ chồng anh đã đi nhà sách để mua SGK và dụng cụ học tập cho con trai vào lớp 1.
"Nhưng khi ra nhà sách, tôi thấy có nhiều bộ SGK, không biết nên mua bộ nào. Tôi vội chạy vào trường hỏi một cô giáo thì được biết nhà trường dạy bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống", tổng cộng 21 cuốn sách với giá 305.000 đồng. Cô giáo nói tôi chụp lại bộ sách trên và ra nhà sách mua y như vậy, nếu thiếu cuốn nào thì phải tìm mua cho đủ bộ" - anh V. ngao ngán. Chị Lê Song Quỳnh (ngụ phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng) thông tin con chị học bộ SGK lớp 1 "Chân trời sáng tạo" chỉ có 8 cuốn sách với giá 336.000 đồng, không có vở bài tập kèm theo. Chị Quỳnh cho biết nhờ trường thông báo nên đăng ký mua tại trường, nếu không thì giờ cũng khó tìm được sách.
Vào trưa 8-9, tại một điểm bán dụng cụ HS gần khu vực Bến Ninh Kiều, nhiều phụ huynh chen nhau tìm mua SGK lớp 1 cho con em mình. Do nhiều người cùng hỏi mua, cô nhân viên tỏ ra khó chịu và liên tục quát lớn "hết rồi". Tại một nhà sách trên đường 3 Tháng 2, bà chủ liên tục nhận cuộc gọi từ khách hàng hỏi mua SKG lớp 1.
NXB cung cấp đủ cho trường đăng ký trước
Tại TP HCM, theo ghi nhận, những quận - huyện có tỉ lệ chọn gần 100% cùng một bộ sách thì việc cung cấp SGK hầu như đầy đủ. Chỉ một vài quận như quận 3, Bình Tân là có số trường chọn nhiều bộ sách cùng lúc. Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại quận 3, một số trường tiểu học như Nguyễn Việt Hồng, Nguyễn Sơn Hà… chọn nhiều bộ sách. Theo ông Phạm Đăng Khoa, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) quận 3, theo báo cáo từ các trường, hiện số lượng SGK tại các trường không thiếu, dù một trường chọn nhiều bộ sách hay có trường chọn một vài cuốn của bộ sách khác thì các nhà xuất bản (NXB) vẫn cung cấp đầy đủ.
Ông Từ Quốc Tuấn, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lương Định Của (quận 3), cho biết trường đăng ký đúng 480 bộ SGK lớp 1 dựa theo số lượng HS lớp 1 tại trường năm nay và cho đến hiện tại, NXB đã cung ứng đủ cho HS, tuy nhiên sách bài tập thì vẫn chưa đủ. Theo cam kết, đến cuối tuần này, NXB sẽ cung ứng đủ cho HS của trường.
Tại quận Bình Tân, quận "đặc biệt" khi có tới 4 bộ sách cùng được các trường chọn lựa. Theo ông Ngô Văn Tuyên, Trưởng Phòng GD-ĐT quận, ở thời điểm đăng ký SGK, do không thể dự báo chính xác số lượng HS vào lớp 1 tại quận, vì đặc thù là quận tăng dân số cơ học rất cao nên quận đăng ký dựa theo số HS lớp 5 ra trường. Theo ông Tuyên, sẽ có những trường thiếu cục bộ do số HS lớp 1 quá đông, cũng sẽ có những trường dư SGK nên các NXB sẽ trực tiếp làm việc với các trường để điều chỉnh và phân phối cho đầy đủ, hợp lý.
Liên quan đến việc cung ứng SGK cho các địa phương, PGS-TS Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng Biên tập NXB Giáo dục Việt Nam (GDVN), giải thích đối với SGK lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới, NXB GDVN đã hoàn thành việc in, nhập kho hơn 14 triệu bản, tương ứng 115% kết quả lựa chọn của các địa phương. Đến ngày 15-8, NXB GDVN đã cung ứng SGK lớp 1 cho các địa phương hơn 13 triệu bản, đạt 107% so với kết quả lựa chọn SGK của các địa phương. Theo ông Tùng, các bộ SGK của NXB GDVN được nhiều địa phương lựa chọn, đạt tỉ lệ 70% trên toàn quốc. Các tỉnh lựa chọn sách của NXB GDVN nhiều nhất là Lai Châu, Yên Bái, Khánh Hòa, Quảng Bình, Đắk Nông, Lâm Đồng, Bắc Kạn, Hà Giang, Ninh Bình, Bắc Ninh, Quảng Nam, Nghệ An, Trà Vinh, Bến Tre...
Ông Tùng cũng nói thêm dịch Covid-19, ảnh hưởng của mưa lũ đã làm chậm tiến độ cung ứng, phát hành SGK tới các địa phương. Tuy nhiên, NXB GDVN đã chủ động khắc phục, không để xảy ra tình trạng thiếu sách.
Đối với SGK theo chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, phục vụ học sinh từ lớp 2 đến lớp 12, NXB GDVN đã hoàn thành việc in, nhập kho 113 triệu bản SGK. Đến thời điểm 15-8 đã phát hành 93% sản lượng theo kế hoạch về các địa phương, đạt 92% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, bộ SGK "Cánh diều" nhận được đơn đặt hàng của nhiều Sở GD-ĐT. Đơn vị thực hiện bộ sách này cho biết chỉ với hơn 20 tỉnh, thành đầu tiên, các đơn vị làm bộ SGK "Cánh diều" đã chuẩn bị cung ứng tới 3 triệu bản sách.
Thanh tra, kiểm tra việc trang bị SGK
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ ngày 8-9 đã ký văn bản gửi giám đốc các sở GD-ĐT yêu cầu tăng cường quản lý việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Theo đó, để tăng cường công tác quản lý và kịp thời khắc phục những tồn tại trong việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo phục vụ năm học 2020-2021, Bộ GD-ĐT yêu cầu giám đốc các sở GD-ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện việc trang bị SGK theo đúng quy định, bảo đảm chất lượng, đủ số lượng và kịp thời cho năm học 2020-2021.
Đối với tài liệu tham khảo, thực hiện đúng quy định hiện hành, tuyệt đối không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo. Các cơ sở giáo dục phổ thông phải cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về tài liệu tham khảo sử dụng tại trường để học sinh, phụ huynh biết lựa chọn. Phụ huynh, học sinh tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và không bắt buộc.
Bộ GD-ĐT cũng yêu cầu sở GD-ĐT tiến hành tổ chức thanh tra, kiểm tra cơ sở giáo dục phổ thông trong việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trước ngày 20-9 phải báo cáo về Bộ GD-ĐT kết quả thực hiện các nội dung nêu trên.
