Uyên MY
Ivermectin không phải “thần dược” chữa COVID-19 hay ung thư
Trong thời gian gần đây, mạng xã hội lan truyền trở lại thông tin cho rằng ivermectin – một loại thuốc chống ký sinh trùng – có khả năng điều trị nhiều loại bệnh, từ COVID-19 đến ung thư. Tuy nhiên, giới chuyên môn khẳng định đây là thông tin sai lệch, không có cơ sở khoa học, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng.
Một bài viết đăng trên Facebook ngày 7-5-2025 đã thu hút hàng ngàn lượt chia sẻ khi liệt kê 12 “công dụng” của ivermectin, bao gồm cả khả năng điều trị COVID-19 và ung thư. Bài viết còn khuyến khích người dùng sử dụng loại ivermectin dành cho gia súc như bò, lợn, cho rằng hiệu quả “mạnh hơn” thuốc dành cho người.
Ảnh chụp hình bài đăng ngày 13/5. Nguồn Báo Tuổi Trẻ
Một số nhân vật nổi tiếng, trong đó có diễn viên Mel Gibson, cũng từng phát biểu trên podcast của Joe Rogan rằng ivermectin có thể chữa ung thư – dù hoàn toàn không dẫn nguồn từ bất kỳ nghiên cứu y học chính thống nào. Những phát ngôn như vậy đã góp phần khiến thông tin lan rộng sang nhiều quốc gia, từ Canada đến Pháp, Tây Ban Nha và được lan truyền dưới danh nghĩa “kiến thức y học thay thế”.
Các chuyên gia và tổ chức y tế hàng đầu thế giới đều lên tiếng bác bỏ thông tin sai lệch nói trên.
“Ivermectin có hiệu quả trong điều trị một số bệnh ký sinh trùng như giun chỉ và ghẻ. Mọi công dụng khác, bao gồm chữa COVID-19 hay ung thư, đều là suy đoán vô căn cứ, không có bằng chứng khoa học.” – GS. Akos Heinemann, Đại học Y Graz, Áo.
Đối với COVID-19, một số nghiên cứu ban đầu trong ống nghiệm từng gợi mở khả năng ức chế virus. Tuy nhiên, các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn tại Sri Lanka, Mỹ, Anh... đều không cho thấy hiệu quả điều trị rõ rệt. Nghiên cứu của Đại học Oxford khẳng định ivermectin không cải thiện triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân COVID-19 đã tiêm vắc xin.
Về ung thư, chuyên gia Jérôme Hinfray (Liên đoàn chống ung thư Pháp) cho biết ivermectin chỉ mới được nghiên cứu trên chuột và tế bào nuôi cấy – chưa có bất kỳ thử nghiệm lâm sàng nào trên người. Bác sĩ Claude Linassier (Viện Ung thư Quốc gia Pháp) cảnh báo: việc tin vào thông tin chưa được kiểm chứng và bỏ qua các phương pháp điều trị chuẩn mực như hóa trị, xạ trị… là “sai lầm nguy hiểm”.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Bộ Y tế Canada đều không cấp phép sử dụng ivermectin cho mục đích điều trị COVID-19 hay ung thư. Đồng thời, các cơ quan này liên tục phát cảnh báo về nguy cơ ngộ độc do lạm dụng ivermectin, đặc biệt là thuốc thú y – vốn chứa hàm lượng cao và không phù hợp cho người.
FDA cảnh báo các triệu chứng ngộ độc ivermectin bao gồm: buồn nôn, chóng mặt, hạ huyết áp, rối loạn thần kinh, co giật, hôn mê và trong một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong.
“Người dân tuyệt đối không được tự ý sử dụng ivermectin, đặc biệt là các chế phẩm dành cho động vật. Việc này không chỉ không có tác dụng điều trị mà còn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.” – Cảnh báo từ Bộ Y tế Canada.
Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, tin giả về y tế đang trở thành một mối đe dọa mới đối với cộng đồng. Không chỉ gây hoang mang, những thông tin sai lệch như trên còn có thể khiến người bệnh từ bỏ phương pháp điều trị khoa học, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Các chuyên gia kêu gọi người dân cảnh giác trước thông tin lan truyền trên mạng xã hội, chỉ tiếp cận thông tin y tế từ các nguồn chính thống, và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Ivermectin không phải thần dược.
- Không có bằng chứng cho thấy nó chữa được COVID-19 hay ung thư.
- Tự ý sử dụng có thể trả giá bằng sức khỏe, thậm chí tính mạng.
Cẩn trọng thông tin trên MXH hiện nay, biết cách chọn lọc thông tin hữu ích bạn nhé!