Khai tử cuộc gọi rác!
Căn cứ Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cuộc gọi rác được hiểu là cuộc gọi từ số điện thoại di động, cố định trong nước và quốc tế với nội dung quảng cáo, rao bán sản phẩm, dịch vụ mà người nhận không mong muốn.
Cuộc gọi rác cũng dùng để chỉ các cuộc gọi có nội dung, mục đích lừa đảo, quấy rối, vi phạm các nội dung bị cấm theo quy định của pháp luật.
Cuộc gọi rác tập trung nhiều nhất vào các dịch vụ như rao bán nhà đất, căn hộ, condotel, mời mua bảo hiểm, các dịch vụ tài chính, học tiếng Anh… Đặc biệt, đã xuất hiện hình thức gọi quảng cáo tự động được ghi âm sẵn (Robocall).
Theo thống kê sơ bộ của Cục Viễn thông (Bộ TT&TT), chỉ tính riêng trong tháng 3/2020, hệ thống phát hiện cuộc gọi rác đã tìm ra khoảng 49 triệu cuộc gọi nghi ngờ là cuộc gọi rác. Các cuộc gọi này phát sinh từ hơn 26.700 số điện thoại, gây ảnh hưởng đến khoảng 18 triệu khách hàng.
Trước tình trạng có đến 18 triệu người đang cầu cứu, ngày ngày đang bị “dội bom” bởi những cuộc gọi rác hết mời mua đất, mua nhà chung cư, mua bảo hiểm, mua gói làm đẹp… dù không hề có nhu cầu, gây mất ăn mất ngủ .
Mới đây, Cục Viễn thông đã ra văn bản gửi các nhà mạng về việc thực hiện ngăn chặn cuộc gọi rác. Trong văn bản này, Cục đã thống nhất với các nhà mạng về cách hiểu thế nào là cuộc gọi rác. Bên cạnh đó, Cục đã chỉ rõ trách nhiệm của nhà mạng đối với việc ngăn chặn hành vi phát tán cuộc gọi rác, bảo vệ người tiêu dùng.
Tất cả các thuê bao bị xác định là nguồn phát tán cuộc gọi rác sẽ bị khóa chiều gọi đi (nội mạng) và chiều gọi đến (liên mạng). Việc chặn lọc này được triển khai từ ngày 1/7/2020.
Theo đó, căn cứ vào số lượng cuộc gọi bất thường, tần suất cuộc gọi, khoảng cách giữa các cuộc gọi, độ dài cuộc gọi và phản hồi của người dùng di động, nhà mạng sẽ dựa trên cơ sở đó để xác định một thuê bao có phải nguồn phát sinh cuộc gọi rác hay không.
Thuê bao thực hiện hành vi phát tán cuộc gọi rác sẽ bị khóa chiều gọi đi đối với thuê bao nội mạng và khóa chiều gọi đến đối với thuê bao liên mạng.
Viettel sẽ là nhà mạng đầu tiên bắt đầu áp dụng chính sách này, tiếp đó là VinaPhone và MobiFone. Nhìn chung, các nhà mạng lớn sẽ thắt việc quản lý cuộc gọi rác trước thời điểm ngày 1/8. Trong khi đó, những nhà mạng nhỏ hơn sẽ thực hiện điều này trước thời điểm ngày 1/10/2020.
“Cò” đất, bảo hiểm mất bát cơm?
Có thể thấy việc gọi điện thoại, telesale là cách tiếp thị nhanh nhất để quảng cáo sản phẩm tới người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc tiếp thị này càng ngày càng biến tướng, gây phiền hà cho người dân. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp còn phát tán còn sử dụng băng ghi âm sẵn để tăng số lượng cuộc gọi.
Theo đại diện Cục Viễn thông, nhà mạng sẽ triển khai giải pháp để thúc đẩy quảng cáo qua điện thoại đồng thời với việc triển khai ngăn chặn cuộc gọi rác.
Cụ thể, một số nhà mạng đã triển khai cung cấp dịch vụ định danh cuộc gọi. Khi một cuộc gọi quảng cáo (telesale) được gửi tới, người dùng di động sẽ nhận biết được cuộc gọi này có nội dung quảng cáo hay không.
Điều này được thực hiện thông qua tin nhắn gửi đồng thời với cuộc gọi đó. Tin nhắn này sẽ cung cấp các thông tin bao gồm số điện thoại, đơn vị thực hiện cuộc gọi (tên nhà quảng cáo), lĩnh vực quảng cáo để người dùng có thể cân nhắc trước khi nhấc máy.
Đây là cách để vừa triển khai có hiệu quả việc chặn lọc cuộc gọi rác, vừa thúc đẩy việc thực hiện quảng cáo qua điện thoại một cách đúng luật. Điều này giúp tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhưng không gây ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người dân.
Đại diện Cục Viễn thông cũng cho biết, các tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu tiếp cận khách hàng qua kênh thoại bằng quảng cáo chính thống, đúng luật thì có thể liên hệ nhà mạng để đăng ký dịch vụ này.
Việc chặn lọc cuộc gọi rác sẽ dựa trên 5 tiêu chí, bao gồm: số lượng cuộc gọi bất thường, tần suất cuộc gọi, khoảng cách giữa các cuộc gọi, độ dài cuộc gọi và phản hồi của người dùng di động đối với cuộc gọi nghi ngờ là cuộc gọi rác.
Trong trường hợp bị xác định là cuộc gọi rác, thuê bao thực hiện hành vi phát tán cuộc gọi sẽ bị xử lý bằng cách khóa chiều gọi đi đối với thuê bao nội mạng và khóa chiều gọi đến đối với thuê bao liên mạng.
Cục Viễn thông sẽ công bố định kỳ kết quả ngăn chặn cuộc gọi rác của các nhà mạng. Đây sẽ là thông tin tham khảo để người dân có thể đánh giá hiệu quả ngăn chặn cuộc gọi rác của từng doanh nghiệp, từ đó đưa ra sự lựa chọn nhà mạng cho mình.
Nếu không thực hiện ngăn chặn cuộc gọi rác, nhà mạng có thể bị xem xét xử lý theo quy định tại khoản 3 Điều 66 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Người làm gì để chặn cuộc gọi rác?
Theo đại diện Cục Viễn thông, để việc chặn cuộc gọi rác có hiệu quả, nhà mạng rất cần đến sự phối hợp của người dùng. Điều này được thực hiện thông qua việc trả lời câu hỏi nhằm xác định đâu là cuộc gọi rác.
Cụ thể, sau mỗi cuộc gọi từ số thuê bao nghi ngờ phát tán cuộc gọi rác, nhà mạng sẽ gửi đi 1 câu hỏi dưới dạng tin nhắn USSD. Câu hỏi có nội dung nhờ người dùng xác định cuộc gọi vừa đến liệu có chứa nội dung quảng cáo hoặc làm phiền tới họ.
Đây là nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng để nhà mạng xác định chính xác 1 thuê bao có phải là nguồn phát tán cuộc gọi rác hay không. Việc cung cấp thông tin trên cũng sẽ giúp hệ thống chặn lọc tự động của nhà mạng hoạt động ngày càng chuẩn xác.
Để xảy ra tình trạng loạn cuộc gọi rác khiến người dân mất ăn mất ngủ, “cò” đất, bảo hiểm lộng hành như hiện nay một phần do thiếu sự liên kết giữa người dân, các nhà mạng, Cục Viễn thông. Thực tế, tỷ lệ người dùng phản hồi các nội dung này thường ở mức thấp.
Do đó, để việc chặn cuộc gọi rác có hiệu quả, người dùng nên hỗ trợ nhà mạng thông qua việc phản hồi ý kiến của mình sau mỗi cuộc gọi từ "số lạ".
