Đồng Nai: Lãnh đạo tỉnh yêu cầu quyết liệt ngăn chặn phân lô bán nền, xây dựng trái phép ngay từ đầu - chính quyền cấp dưới viện nhiều lý do?

Những năm qua, Đồng Nai  luôn là điểm nóng về tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, quy hoạch đất trồng cây lâu năm,hàng năm, đất xây dựng cơ sở y tế, giáo dục… Người ta không những xây dựng những căn nhà nhỏ mà còn xây dựng cả biệt phủ mà thậm chí cả một khu cụm dân cứ không phép hay một cụm công nghiệp mà không cần giấy phép. Để khắc phục tình trạng trên, mới đây lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu các địa phương quyết liệt ngăn chặn ngay từ đầu đối với các hành vi vi phạm phân lô bán nền, xây dựng trái phép.

Theo PLO thông tin, mới đây, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi đã làm việc với các sở ngành, địa phương về kết quả kiểm tra, xử lý việc phân lô, bán nền, xây dựng trái phép và kết quả xử lý vi phạm đất đai, xây dựng trên địa bàn tỉnh.

Theo Sở TN&MT Đồng Nai, trong thời gian qua tổng số vi phạm về đất đai, xây dựng trên địa bàn tỉnh là 1.081 trường hợp. Trong đó, phân lô bán nền có 94 trường hợp, sử dụng đất không đúng mục đích có 388 trường hợp, lấn chiếm đất công 599 trường hợp.

Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế trên là do công tác quản lý đất đai của chính quyền địa phương chưa chặt chẽ, còn lỏng lẻo, chưa chủ động kiểm tra, phát hiện sớm để xử lý kịp thời các vi phạm.

Bên cạnh đó, tại một số địa phương vẫn để xảy ra nhiều trường hợp lấn chiếm đất công trong thời gian dài chưa xử lý được. Việc xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến các vi phạm về đất đai, xây dựng chưa được nghiêm, chưa cương quyết.

Ngoài ra, theo Sở TN&MT, những vi phạm về đất đai nhiều còn do các quy định về đất đai, xây dựng thường xuyên có những thay đổi hoặc vẫn còn các kẽ hở để một số cá nhân, tổ chức lợi dụng thực hiện các hành vi vi phạm, phân lô, bán nền đất nông nghiệp. Sau đó, nhiều người đã lén lút xây dựng trái phép.

Tại cuộc họp, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi cho rằng, trong thời gian qua một số địa phương đã có chỉ đạo quyết liệt đối với các hành vi phân lô bán nền, xây dựng trái phép. Do đó các vụ vi phạm về đất đai đã giảm rõ rệt. Tuy nhiên, cần tăng cường hơn nữa, theo dõi thường xuyên, đặc biệt là địa bàn đông dân cư, các khu tập trung đông công nhân lao động.

Bên cạnh đó, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu các địa phương cần đồng bộ quy hoạch, quyết liệt ngăn chặn ngay từ đầu đối với các hành vi vi phạm phân lô bán nền, xây dựng trái phép. Các địa phương công khai quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng tuyên truyền rộng rãi đến người dân để không bị lừa mua đất nông nghiệp phân lô bán nền.

Riêng Sở TN&MT rà soát lại và tham mưu cho UBND tỉnh để trong năm 2021 ban hành chỉ thị mới về sử dụng đất và xây dựng.

Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng rà soát, chỉ đạo quyết liệt thì tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh lại thực hiện nửa vời điển hình như phường Trảng Dài, TP Biên Hòa, Đồng Nai. Dù tỉnh Đồng Nai đã tiến hành thanh tra, kiểm tra, rà soát nhiều trường hợp vi phạm về đất đai, xây dựng. Qua thanh tra UBND thành phố Biên Hòa đã tổ chức cưỡng chế hàng loạt căn nhà, công trình xây dựng vi phạm; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, kỷ luật hàng loạt cá nhân và tập thể UBND phường Trảng Dài, luân chuyển công tác một số cán bộ, công chức đi nơi khác.

Tuy nhiên, tình trạng xây dựng công trình xây dựng, nhà ở không phép, trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch đất trồng cây lâu năm, hàng năm, đất xây dựng cơ sở y tế, giáo dục… thời gian qua ở Tràng Dài không hề thuyên giảm mặc dù  Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với các sở ngành, UBND các cấp tiến hành thanh tra, xử lý công tác quản lý sử dụng đất đai và xây dựng tại nhiều huyện, thành phố của tỉnh Đồng Nai, trong đó có phường Trảng Dài thuộc thành phố Biên Hòa. Qua thanh tra UBND thành phố Biên Hòa đã tổ chức cưỡng chế hàng loạt căn nhà, công trình xây dựng vi phạm; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, kỷ luật hàng loạt cá nhân và tập thể UBND phường Trảng Dài, luân chuyển công tác một số cán bộ, công chức đi nơi khác. Tuy nhiên, hiện nay tại phường Trảng Dài lại tái diễn việc xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch đất trồng cây lâu năm, hàng năm.

Việc tái diễn này thể hiện ngay tai báo cáo của UBND TP Biên Hòa về việc tiếp tục thực hiện Kết luận Thanh tra số 13032/KL- UBND ngày 29/11/2018 của Chủ tịch UBND tỉnh.

Theo đó UBND TP Biên Hòa lý giải:

"Đối với nội dung rà soát, kiếm tra các trường hợp vi phạm về đất đai, xây dựng để xử lý quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất theo quy định pháp luât: UBND TP Biên Hòa đã rà soát vị trí các thửa đất theo Kết luận thanh tra số 13032/KL - UBND, tổng hợp cập nhật, chồng ghéo vị trí các thửa đất vi phạm lên nền bản đồ quy hoạch sử dụng đất nến năm 2030 của TP Biên Hòa gửi Sở TN&MT tại văn bản 11682/UBND-KTN ngày 10/8/2021 và kèm theo file bản đồ chồng ghép. 

Về việc tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, xử lý kỉ luật trong thi hành pháp luật và xử lý vi phạm hành chính; UBND TP Biên Hòa đã tổ chức kiểm điểm đối cới các cá nhân và tập thể UBND phường Trảng Dài, các cá nhân và tập thể Đội Quản lý Trật tự đô thị thành phố, đồng thời phê bình nghiêm khắc đối với lãnh đạo phòng Nội vụ TP trong việc chậm chễ tham mưu đề xuất việc thực hiện kiểm điểm theo kết luận của Thanh Tra. 

Đối với 13 trường hợp không phù hợp quy hoạch đất ở, đã xử lý vi phạm hành chính nhưng chưa chấp hành khắc phục hậu quả; UBND TP Biên Hòa đã lập Tổ kiểm tra xử lý các trường hợp phân lô bán nền xây dựng không phép. Để chấn chỉnh công tác quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn UBND TP đã có văn bản chỉ đạo UBND phường Trảng Dài lập hồ sơ xử lý cưỡng chế 13 trường hợp này trong quý III năm 2021 theo quy định pháp luật. Tuy nhiên do tình hình dịch Covid-19 hiện đang diễn biến rất phức tạp, các đơn vị. địa phương đang tập trung toàn bộ công tác phòng, chống dịch Covid-19 và đồng thời phải thực hiện giãn cách xã hội theo chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, chỉ thị 15 của UBND tỉnh Đồng Nai nên chưa thực hiện việc cưỡng chế đối với 13 trường hợp nêu trên...."

Qua thanh tra UBND thành phố Biên Hòa đã tổ chức cưỡng chế hàng loạt căn nhà, công trình xây dựng vi phạm; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, kỷ luật hàng loạt cá nhân và tập thể UBND phường Trảng Dài, luân chuyển công tác một số cán bộ, công chức đi nơi khác. Tuy vậy, vẫn còn những trường hợp không phù hợp quy hoạch đất ở, đã xử lý vi phạm hành chính nhưng chưa chấp hành khắc phục hậu quả, xử lý cưỡng chế do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các đơn vị, địa phương tập trung toàn bộ cho công tác phòng, chống dịch. Hiện nay, tại phường Trảng Dài lại tái diễn việc xây dựng nhà ởViệc xây dựng công trình xây dựng, nhà ở không phép, trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch đất trồng cây lâu năm, hàng năm, đất xây dựng cơ sở y tế, giáo dục… là thực trạng, vấn nạn xâm phạm trật tự xây dựng xảy ra trong nhiều năm qua trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Phường Trảng Dài (thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) là một trong những địa phương để xảy ra tình trạng này, được xem là “điểm nóng” về xây dựng trái phép, không phép. Trước thực trạng đó, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đã có những chỉ đạo cương quyết, hướng đến xử lý tất cả, không làm ngơ đối với công trình xây dựng, nhà ở xây dựng trái phép, không phép trên đất nông nghiệp nhằm giảm thiểu, tránh việc phát sinh mới các công trình xây dựng, nhà ở trái phép, không phép trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, từ năm 2018 đến nay Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với các sở ngành, UBND các cấp tiến hành thanh tra, xử lý công tác quản lý sử dụng đất đai và xây dựng tại nhiều huyện, thành phố của tỉnh Đồng Nai, trong đó có phường Trảng Dài thuộc thành phố Biên Hòa. Qua thanh tra UBND thành phố Biên Hòa đã tổ chức cưỡng chế hàng loạt căn nhà, công trình xây dựng vi phạm; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, kỷ luật hàng loạt cá nhân và tập thể UBND phường Trảng Dài, luân chuyển công tác một số cán bộ, công chức đi nơi khác. Tuy nhiên, hiện nay tại phường Trảng Dài lại tái diễn việc xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch đất trồng cây lâu năm, hàng năm. Cụ thể,

Tại tờ bản đồ số 5, thửa số 3, diện tích 20743.4m2, đất trồng cây lâu năm (LNC), quy hoạch sử dụng đất là đất trồng cây lâu năm thuộc địa phận khu phố 4, phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa. Trên một phần diện tích của thửa đất này hiện có một căn nhà có kết cấu 1 trệt, 2 lầu đang được thi công. Theo quan sát, căn nhà đã hoàn thành các phần xây dựng cơ bản, hiện đang được tô, trét trước khi sơn và trang trí.

Cách không xa, cũng thuộc tờ bản đồ số 5, thửa đất số 239, diện tích khoảng 11649.8m2, đất nông nghiệp, quy hoạch đất trồng cây hàng năm khác. Trên một phần diện tích thuộc thửa đất (1 lô đất) hiện có 1 căn nhà đang trong quá trình thi công phần thô, theo quan sát thì căn nhà được xây dựng với kết cấu 1 trệt và 1 lầu.

Ở vị trí khác, tại tờ bản đồ số 6 thửa 502, diện tích khoảng 2270m2, đất ở tại đô thị kết hợp đất trồng cây hàng năm khác, quy hoach đất trồng cây lâu năm thuộc địa phần khu phố 3, phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Hiện trạng tại thửa đất đã được người sử dụng đất xây dựng nhiều nhà ở. Hiện tại, trên một phần diện tích, nằm ở cuối thửa đất đang có một căn nhà được xây dựng với kết cấu 1 trệt, 1 lầu. Căn nhà đã được xây dựng xong phần thô (tường và mái), đang trong quá trình tô, trét tường.

Ngoài các trường hợp vừa nêu, tại tờ 55 thửa 139 (6575.3m2), đất ở tại đô thị kết hợp đất trồng cây hàng năm khác, quy hoạch đất trồng cây hàng năm khác thuộc khu phố 4C chủ đất trước đây đã tổ chức phân lô, làm đường, trồng trụ điện, kéo dây điện. Vào tháng 11 năm 2020 chính quyền đã tổ chức cưỡng chế hạ tầng phân lô gồm 3 đường bê tông xi măng, mỗi đường có chiều rộng 4m và chiều dài hơn 30m đồng thời đã tiến hành trồng trụ và kéo dây điện, nhưng không tháo bỏ dây và trụ điện. Hiện tại, 03 đoạn đường trên thửa đất này đã được tái lập nền đường bằng cách phủ trên nền đường một lớp đá mi dày khoảng 10cm, bề rộng tương ứng với mặt đường bê tông trước đây.

Dưới đây là hình ảnh tờ 55 thửa 139 tại KP4C, phường Trảng Dài. Trên đất có 3 đoạn đường bê tông với khổ rộng 5m; 8 trụ điện đã kéo dây. Ngày 4/11/2020, UBND phường Trảng Dài và UBND Tp Biên Hòa đã tổ chức cưỡng chế, cuốc 2 đoạn đường tại thửa đất này. Hiện trạng, trên đất còn mảng bê tông của 2 đoạn đường đã bị cuốc, còn 1 đoạn chưa cuốc, 8 trụ điện còn nguyên trên đất (chưa cưỡng chế tháo dở).

Theo quy định pháp luật về xây dựng, tại phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai người dân muốn xây dựng nhà ở riêng lẻ thì phải có giấy phép xây dựng. Điều kiện cấp giấy phép xây dựng gồm: Phù hợp với mục đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt; Bảo đảm an toàn cho công trình, công trình lân cận và yêu cầu về bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ; bảo đảm an toàn hạ tầng kỹ thuật, hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, năng lượng, giao thông, khu di sản văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa; bảo đảm khoảng cách an toàn đến công trình dễ cháy, nổ, độc hại và công trình quan trọng có liên quan đến quốc phòng, an ninh; Thiết kế xây dựng nhà ở riêng lẻ được thực hiện theo quy định; Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng theo quy định; Phù hợp với với quy hoạch chi tiết xây dựng (đối với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực, tuyến phố trong đô thị đã ổn định nhưng chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng thì phải phù hợp với quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị hoặc thiết kế đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành).

Có thể thấy, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu các địa phương cần đồng bộ quy hoạch, quyết liệt ngăn chặn ngay từ đầu đối với các hành vi vi phạm phân lô bán nền, xây dựng trái phép. Các địa phương công khai quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng tuyên truyền rộng rãi đến người dân để không bị lừa mua đất nông nghiệp phân lô bán nền. Hi vọng những giải pháp đồng bộ sẽ phát huy hiệu quả chứ không phải kiểu cưỡi ngữa xem hoa, cưỡng chế nửa vời để rồi xử lý theo kiểu "đánh bùn sang ao".