Nguyên Hà
Gói thầu đường Lương Văn Nho, Cần Giờ: Nhà thầu phản ứng với yêu cầu chứng chỉ nghề của công nhân trong HSMT
Đấu thầu xây dựng, một hoạt động trọng tâm của nền kinh tế, luôn đòi hỏi sự minh bạch và công bằng để đảm bảo hiệu quả đầu tư và thu hút sự tham gia của các nhà thầu có năng lực. Tuy nhiên, những yêu cầu thiếu rõ ràng, thậm chí gây bất lợi cho nhà thầu trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) đang là một vấn đề nan giải, gây ra nhiều bức xúc. Gói thầu "Xây lắp hạng mục bổ sung thuộc dự án Xây dựng đường Lương Văn Nho, Cần Giờ (TP HCM) " là một ví dụ điển hình cho những bất cập này.
Dự án xây dựng đường Lương Văn Nho, huyện Cần Giờ với tổng kinh phí 422.526.000.000 đồng do Sở Giao thông Vận tải phê duyệt theo Quyết định số:241/QĐ-SGTVT ngày 28/02/2025. Dự án sử dụng ngân sách thành phố.
Dự án có tổng chiều dài khoảng 4,4 km, mục tiêu đầu tư nhằm hình thành tuyến chính kết nối trục đường Rừng Sác đến Trung tâm hành chính huyện Cần Giờ, kết nối giao thông các khu dân cư, khu trung tâm huyện, từng bước hoàn thiện hạ tầng giao thông khu vực, phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng.
Gói thầu Xây lắp hạng mục bổ sung với giá dự toán 119.651.975.676 đồng do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực huyện Cần Giờ mời thầu rộng rãi; Phương thức lựa chọn nhà thầu “Một giai đoạn một túi hồ sơ”, hợp đồng theo đơn giá cố định, thực hiện trong 240 ngày.
Quy mô:
- Thảm bê tông nhựa nóng từ đường Rừng Sác Km0+00 đến cuối tuyến km4+354,63).
- Xây dựng hệ thống thoát nước bên trái tuyến (đoạn Km3+200 đến Km3+680); bên phải tuyến (đoạn Km3+680 đến Km4+354)
Gói thầu dự kiến hoàn thành mở thầu ngày 25/08/2025.
Gói thầu Tư vấn giám sát xây dựng gói thầu xây lắp hạng mục bổ sung có giá dự toán 1.278.513.353 đồng thuộc dự án cũng dự kiến hoàn thành mở thầu ngày 25/08/2025.
Làm rõ HSMT - Bài toán "ngăn sông cấm chợ" trong đấu thầu xây dựng?
Ngay khi phát hành E-HSMT, nhiều nhà thầu đã đã đồng loạt gửi văn bản đề nghị làm rõ nhiều nội dung.
Một trong những vướng mắc lớn nhất nằm ở yêu cầu về kinh nghiệm hợp đồng tương tự. Theo HSMT, nhà thầu phải có hợp đồng tương tự với giá trị tối thiểu 119,651 tỷ đồng. Một số nhà thầu cho rằng yêu cầu này là bất hợp lý, vì giá trị hợp đồng kinh nghiệm bằng đúng giá gói thầu, thậm chí còn cao hơn dự toán mà họ tính toán. Liệu đây có phải là một "lưới lọc" quá khắt khe, đi ngược lại nguyên tắc đấu thầu công bằng, làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác?
Không chỉ dừng lại ở giá trị, yêu cầu về đặc điểm kỹ thuật của hợp đồng tương tự cũng gây ra nhiều thắc mắc. Cụ thể, HSMT yêu cầu hợp đồng phải có cống hộp bê tông cốt thép kích thước [1,6x1,6]m. Các nhà thầu đặt câu hỏi, nếu họ có hợp đồng với cống hộp có kích thước lớn hơn như [2x2]m thì có được chấp nhận hay không? Rõ ràng, việc quy định quá chi tiết về kích thước cống thay vì chỉ yêu cầu về loại kết cấu tương tự đã vô tình tạo ra rào cản, dù về mặt kỹ thuật, cống có kích thước lớn hơn hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của dự án.
Những quy định bất hợp lý về thiết bị và nhân sự
Bên cạnh kinh nghiệm hợp đồng, các tiêu chí về thiết bị và nhân sự cũng khiến các nhà thầu phải băn khoăn. Yêu cầu về trọng lượng của máy lu bánh hơi không được làm rõ là trọng lượng bản thân hay trọng lượng khi gia tải. Tương tự, việc yêu cầu "Máy ép thủy lực, lực ép ≥ 130T" trong khi loại máy này không có trong biện pháp thi công được duyệt cũng là một điểm khó hiểu.
Đáng chú ý hơn cả là yêu cầu về chứng chỉ nghề của công nhân. HSMT quy định nhà thầu phải có số lượng và chứng chỉ của từng loại thợ (thợ nề, thợ sắt, thợ hàn...) ngay tại bước đánh giá hồ sơ dự thầu. Theo các nhà thầu, điều này không phù hợp với quy định hiện hành. QCVN 18:2021/BXD chỉ yêu cầu người lao động phải có chứng chỉ nghề trong quá trình thi công, không phải là tiêu chí để loại nhà thầu ở vòng đánh giá năng lực. Việc đưa ra yêu cầu này ngay từ đầu có thể gây ra cạnh tranh không công bằng, tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, đi ngược lại nguyên tắc đấu thầu rộng rãi.
Các nhà thầu đều bày tỏ mong muốn Ban Quản lý dự án làm rõ và điều chỉnh các yêu cầu trên để đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật. Việc làm rõ HSMT không chỉ giúp nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu một cách chính xác mà còn thể hiện sự minh bạch, chuyên nghiệp của bên mời thầu. Đây là tiền đề quan trọng để thu hút các nhà thầu uy tín, có năng lực thực sự, từ đó góp phần vào sự thành công của dự án và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành xây dựng.