Có thể nói thời gian qua tình trạng lấn chiếm đất nông nghiệp, lấn lấp ao hồ kênh rạch, suối trên địa bàn tỉnh Đồng Nai diễn ra phổ biến, tình trạng này đã được báo chí truyền thông phản ánh nhiều lần nhưng chưa hề thấy có sự giảm nhiệt mà ngày càng gia tăng với mức độ tinh vi hơn, hậu quả để lại nặng nề hơn.
Như báo Lao động đã từng phản ánh khi đến Cù Lao Phố (cù lao Hiệp Hòa - nay là phường Hiệp Hòa, TP Biên Hòa) rất dễ dàng bắt gặp những khu biệt thự, nghỉ dưỡng đồ sộ, có khu hàng chục ngàn m2 với tường cao, các hạng mục nhà nghỉ dưỡng, hồ bơi, đường nội bộ… Những công trình này đều được xác định xây dựng trái phép. Đi sâu vào trong, nhiều khu vực khác người ta cho xây những căn biệt thự hoành tráng, trụ sở công ty… trên đất lúa. Có thể thấy, ngay bên cạnh những ruộng hoa, ruộng lúa, đìa cá, còn rất nguyên sơ, đã mọc lên những tường cao, hào sâu của những biệt phủ kín cổng cao tường, mà người dân rất khó để nhìn rõ quy mô xây dựng ở bên trong.
Nhà hàng Lâm Viên cũng bị xử phạt vì xây dựng trái phép
Vụ việc xây dựng trái phép điển hình nhất ở Cù Lao Phố có thể kể đến là nhà hàng Lam Viên, mặt tiền đường Đặng Văn Trơn. Khu đất làm nhà hàng này có diện tích hơn 1.300 m2. Trước đây, chủ nhà hàng có đơn xin phép cho đổ đất nâng nền, cải tạo mặt bằng để chống ngập và trồng một số loại cây tạo bóng mát. Địa phương đã đồng ý cho làm nhà tạm bằng vật liệu nhẹ, trồng cây với tổng diện tích không quá 120 m2. Thế nhưng sau đó, nơi này lại biến thành nhà hàng bề thế. Phòng Quản lý đô thị TP Biên Hòa sau đó xác định chủ đất đã thi công nhiều hạng mục công trình trên diện tích đất quy hoạch giao thông, trồng cây xanh và đất mặt nước nên đã đình chỉ, xử phạt, yêu cầu tự tháo dỡ. Thế nhưng, đến nay công trình… vẫn tồn tại.
Có thể thấy một công trình vi phạm xây dựng trên đất lúa qua nhiều lần xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu tháo dỡ khắc phục hậu quả nhưng vẫn hiên ngang tồn tại. Được biết nhà hàng Lam Viên của bà Đặng Thị Thu Trang tọa lạc tại tửa số 48 tờ 55 có diện tích 1129,6m2 đất trồng lúa nước. Trước một công trình vi phạm đáng nhẽ phải quyết liệt xử lý thì Phòng tài nguyên - môi trường đã có văn bản trình TP cho rằng công trình vi phạm nằm trên khu đất chưa được triển khai dự án, nên đề xuất cho công trình vi phạm được... tồn tại tiếp 5 năm. Đến nay thời hạn 5 năm đã cận kề chủ nhà hàng tự nguyện tháo dỡ một phần, tuy nhiên trên thực tế việc tháo dỡ chỉ là để đối phó. Ngay tại thời điểm chúng tôi ghi nhận ngày 30/6/2020, chủ nhà hàng Lam Viên đã dùng tôn quây kín xung quanh. Tuy nhiên ngay tại vị trí kế bên của nhà hàng lại xuất hiện một tiệm cà phê có tên Land Coffee vô cùng hoành tráng vẫn nằm trên tờ 55 thửa 48 của bà Trang.
Gần hết thowid hạn thuê chủ sử dụng tự nguyện quây tôn...
...nhưng ngay bên cạnh lại mọc lên một quán cà phê "khủng"
Có một thực tế tại xứ cù lao này, không chỉ có một cá nhân vi phạm như bà Đặng Thị Thu Trang mà còn rất nhiều cá nhân khác cũng đang sử dụng đất hoàn toàn sai mục đích. Ngoài việc san lấp tạo mặt bằng, xây biệt thự nhà hàng, khu nghỉ dưỡng thì bằng cách này hay cách khác một số cá nhân còn tìm mọi cách để biến "đất công thành đất ông". Theo lời một số người dân địa phương phản ánh tình trạng khu đất nằm cách đường Đỗ Văn Thi khoảng 50m, gần chùa Tỉnh Hội tại phường Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa xảy ra tình trạng lấn lấp kênh rạch, ao hồ, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp.
Cụ thể khu đất thuộc tờ bản đồ số 25 gồm các thửa 59, 67, 68, 72, 82, 87, 88, 97, 103, 104, 105, 110, 153, 7006, đang diễn ra tình trạng san lấp, lấn chiếm đất sông ngòi, kênh rạch, ao hồ, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Đặc biệt, thửa 97, tờ bản đồ số 25 hiện trạng trên đất là ao cá, nhưng một phần diện tích của ao đã bị chủ sử dụng đất tiến hành san lấp tạo mặt bằng.
Qua tìm hiểu được biết, thửa 97, tờ bản đồ số 25 vốn được Nhà nước cho bà Hoàng Thị Bích thuê ngắn hạn với mục đích thuê sử dụng nuôi trồng thủy sản, thời hạn ký hợp đồng 5 năm/ lần. Theo quy định trong thời gian thuê bà Bích không được phép chuyển nhượng quyền sử dụng thửa 97 này nhưng thực tế đã chuyển nhượng cho người khác và hiện nay chủ đất đã tiến hành san lấp 1 phần diện tích nhằm tạo mặt bằng để kinh doanh. Không chỉ san lấp ao hồ, kênh rạch tại thửa 97, các thửa còn lại như thửa 59, 67, 68, 72, 82, 87, 88, 103, 104, 105, 110, 153, 7006 đều do ông bà Hồ Hậu và Nghiêm Thị Thu Huyền là chủ sử dụng.
Thửa 79 tờ 25 là đất nuôi trồng thủy sản, hiện trạng là hồ cá nhưng đang bị người dân lấn lấp cơi nới chiếm diện tích
Qua tìm hiểu tại Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai và khảo sát thực tế chúng tôi nhận thấy: Nếu như thửa 97 là đất nuôi trồng thủy sản thì các thửa 72, 87, 88, 103, 105 lại là đất trồng lúa; thửa 104 loại đất trồng cây lâu năm; thửa 110 loại đất nuôi trồng thủy sản; thửa 153 loại đất ở đô thị kết hợp đất trồng cây lâu năm, hiện trạng các thửa này đã được san ủi, lấp tạo mặt bằng, xây dựng công trình. Thửa 7006 loại đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối hiện trạng đã bị lấp toàn bộ phần diện tích tiếp giáp với các thửa 59, 72, 88, 153.
Công trình kiên cố hiện diện trên đất nông nghiệp
Theo quy định của pháp luật thì các hành vi lấn, chiếm, hủy hoại đất đai, vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố, không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích, không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất bị nghiêm cấm.
Tuy nhiên, trên thực tế chủ sử dụng các thửa đất nêu trên đã tự ý chuyển nhượng đất công (thửa 97 tờ số 25), và tổ chức xây dựng công trình kiên cố trên đất nông nghiệp ở các thửa đất còn lại. Đây thuộc trường hợp đất do Nhà nước quản lý, hành vi chiếm đất và xử lý theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 5, Điều 10 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm đối với hành vi quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 10.
Buộc trả lại đất đã lấn, chiếm đối với hành vi quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 10 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014.
Ở trường hợp thửa 97 tờ số 25 là đất nuôi trồng thủy sản được nhà nước cho thuê ngắn hạn với thời hạn 5 năm, chủ sử dụng đã tự ý chuyển nhượng cho người khác, đồng thời có hành vi lấn lấp một phần diện tích để xây dựng công trình kiên cố trên đất. Vậy hành vi này của bà Bích có cố tình xâm hại tài sản của nhà nước, UBND TP Biên Hòa, UND tỉnh Đồng Nai có thu hồi lại tài sản cho thuê để chống thất thoát biến tài sản công thành tài sản ông?. Điều này xin chờ câu trả lời của cơ quan chức năng.
