Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc chuyên sản xuất phôi nấm theo quy trình VietGAP để đáp ứng người trồng và trồng một số loại nấm như bào ngư, linh chi theo quy trình Organic. Ngoài các giống nấm hiện có, hợp tác xã vẫn đang tiếp tục trồng thử nghiệm nấm hương và nấm bạch ngọc.
Đây là 2 dòng nấm chủ lực sẽ được trồng quy mô lớn, và tham gia chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của địa phương. Năm 2019, Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc là mô hình duy nhất trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa được chọn tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất kinh doanh gắn với sản phẩm chủ lực của địa phương.
Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang được hình thành từ tiền thân là Trại nấm Hồng Mai, được xây dựng và hoạt động từ năm 2009, trải qua gần 10 năm hoạt động trại nấm đã không ngừng phát triển và lớn mạnh.
Do nhu cầu tăng cao của thị trường, đòi hỏi sản lượng ổn định, chất lượng đảm bảo theo tiêu chuẩn an toàn, khả năng cung ứng liên tục theo yêu cầu của khách hàng, các đơn hàng trong tỉnh, các tỉnh lân cận cũng như xuất khẩu ngày càng tăng cao, đồng thời đáp ứng nguyện vọng hợp tác của các hộ nông dân trong vùng do đó Hợp tác xã (HTX) Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang được thành lập từ tháng 9/2017, có vốn điều lệ 600 triệu đồng, trụ sở tại xã Vĩnh Ngọc.
Trước đây việc sản xuất nấm của Hợp tác xã chủ yếu bằng phương pháp thủ công dẫn đến năng suất lao động không cao, quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ. Nhận thức được rằng nếu duy trì sản xuất bằng thủ công, không áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất thì năng suất lao động không cao, hiệu quả sản xuất sẽ thấp, sản phẩm không ổn định, đời sống của các thành viên cũng như người lao động không tăng lên.
Vì vậy Hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư máy móc, trang thiết bị vào sản xuất (tỷ lệ cơ giới hóa đạt trên 80%), tập thể cán bộ của Hợp tác xã đã nghiên cứu áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất và đến nay đã đạt được những kết quả tốt.
Vào tháng 3 năm 2019, Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc là mô hình duy nhất trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa được chọn tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất kinh doanh gắn với sản phẩm chủ lực của địa phương do Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức, điều này là một vinh dự đồng thời cũng là một thách thức rất lớn cho Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang.
Sản phẩm Nấm hữu cơ của Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang cũng là đại diện duy nhất của thành phố Nha Trang tham gia chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm của tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2018-2020 (OCOP). Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang đã được chọn là mô hình nông nghiệp kết hợp dịch vụ du lịch của thành phố Nha Trang.
Hiện Hợp tác xã Nấm Vĩnh Ngọc, Nha Trang đang nghiên cứu áp dụng công nghệ 4.0 vào công tác trồng nấm (trang bị hệ thống phun sương tạo ẩm bằng sóng siêu âm, điều chỉnh nhiệt độ bằng hệ thống điện trở, tất cả các thiết bị trên được điều khiển qua smartphone).
Tại chi nhánh của Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc, hiện có 7 lao động làm việc, ổn định với mức thu nhập trên 5 triệu đồng/tháng và hàng chục bạn sinh viên của các trường đại học đến tham gia nghiên cứu, thử nghiệm, học tập và làm việc. Hiện, hợp tác xã sản xuất phôi nấm và trồng một số loại nấm với quy mô nhỏ.
Nấm của hợp tác xã có 2 dòng, trồng theo quy trình VietGAP và Organic. Nấm VietGAP được bán ra thị trường bình dân. Riêng trồng nấm Organic, HTX chỉ sản xuất quy mô nhỏ. Nấm cho năng suất thấp, mỗi bịch chỉ đạt từ 1,5 - 3g, giá bán khoảng 45 ngàn đ/kg nấm bào ngư, 1,2 triệu đ/kg nấm linh chi. Nấm Organic do năng suất thấp nên giá thành cao, phù hợp với các thị trường khó tính.
Ngoài các giống nấm hiện có, hợp tác xã vẫn đang tiếp tục trồng thử nghiệm nấm hương và nấm bạch ngọc. Đây là 2 dòng nấm chủ lực sẽ được trồng quy mô lớn, và tham gia chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của địa phương.
Hiện HTX nấm Vĩnh Ngọc chuyên sản xuất phôi nấm theo quy trình VietGAP để đáp ứng người trồng và trồng một số loại nấm như bào ngư, linh chi theo quy trình Organic.
Quy trình sản xuất phôi nấm hữu cơ Organic là mùn cưa phối trộn với cám gạo và cám bắp theo tỷ lệ nhất định, không dùng bất cứ loại phân bón nào. Sau đó cho vào đóng bịch phôi nấm và hấp thanh trùng ở nhiệt độ 100 độ C. Tiếp đến là cấy giống và ủ phôi từ 30-45 ngày thì xuất bán phôi giống hoặc đem ra nhà trồng. Lứa nấm đầu tiên bắt đầu cho thu hoạch sau khoảng 15 - 30 ngày.
Sau 15 ngày sau sẽ thu hoạch lứa tiếp theo và thu trong vòng 3 - 4 tháng là xả bỏ. Đối với sản xuất nấm VietGAP, quy trình cũng tương tự nhưng trong phối trộn có bổ sung một lượng ít phân.
Trung bình mỗi ngày, Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc sản xuất được 2.000 bịch đến 3.000 bịch phôi nấm với các dòng nấm bào ngư, nấm linh chi, nấm mèo. Tính ra, mỗi tháng, đơn vị này cung cấp cho thị trường khoảng 50.000 bịch phôi nấm.
Nấm của HTX Vĩnh Ngọc phát triển đạt chất lượng, đẹp nên dễ bán, tiêu thụ nhanh. Đây là mô hình HTX theo Luật HTX 2012 đầu tiên của xã Vĩnh Ngọc kết hợp giữa du lịch và nông nghiệp sạch, góp phần phát triển kinh tế, ổn định xã hội tại địa phương.
Tại Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc, các xã viên không chỉ tập trung phát triển nấm sạch mà còn hướng đến phát triển cộng đồng bền vững bằng việc mở rộng đầu tư khu vườn sinh thái, làm dịch vụ hướng dẫn kỹ năng sống cho học sinh, trẻ em.
Trồng nấm hữu cơ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho nông dân mà còn đáp ứng nhu cầu dùng sản phẩm sạch. Đây là hướng đi của Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc.
Theo Giám đốc Hợp tác xã nấm Vĩnh Ngọc làm kinh tế nông nghiệp sạch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho bản thân mà còn là niềm vui cho cả cộng đồng, có như vậy tiêu chí sản xuất nấm sạch đến với mọi nhà mới có thể lan rộng, lan xa khắp nơi.
Nhận thấy nhu cầu thị trường về nấm ngày càng cao, HTX đã và đang tổ chức liên kết sản xuất với nhiều hộ nông dân. Cụ thể, HTX chuyên sản xuất phôi nấm, bán lại cho nông dân để họ chăm sóc nấm, bán buôn, còn lại HTX bao tiêu sản phẩm để bán ra thị trường với số lượng lớn.
Năm 2019, HTX dự kiến liên kết sản xuất được 6 cơ sở làm nấm, mở rộng thị trường, cung cấp phôi nấm và nấm thành phẩm cho 3 tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Phú Yên, dự kiến doanh thu lợi nhuận khoảng 20% đến 30%.
Các siêu thị hiện đã đặt hàng của HTX với số lượng lớn. Hiện nay, các thủ tục về pháp lý để đưa sản phẩm ra thị trường, vào các siêu thị đã gần hoàn tất. Hướng phát triển của HTX hiện nay là tiếp tục đầu tư thêm khu sơ chế nấm sau thu hoạch, sẽ mở rộng quy mô sản xuất lên gấp đôi.
