Tiếp đó, các chủ sử dụng đất này xin hợp thửa nhưng không làm đơn đề nghị cấp đổi giấy chứng nhận theo thửa đất được hợp thửa, mà lại xin tách thửa đất theo các khu chức năng tự mở đường rồi mới làm đơn đề nghị cấp đổi giấy chứng nhận theo các thửa xin tách.
Các trường hợp trên tách thửa nhưng không lập dự án đầu tư theo quy định tại Điều 10 Quyết định số 55/2014 của UBND tỉnh. Theo trình tự, Sở TN-MT đã cho cấp đổi, ra thông báo thu hồi toàn bộ thửa đất xin hợp thửa, nhưng không có văn bản đề nghị UBND TP.Phan Thiết ban hành quyết định thu hồi đất phần diện tích hiến làm đường theo thẩm quyền là trái với khoản 2 Điều 66 Luật Đất đai năm 2013 về thẩm quyền thu hồi đất.
Cũng trong quá trình này, Sở TN-MT khi cho tách thửa đất ở nông thôn không kiểm tra việc UBND TP.Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn, nên không phát hiện việc chuyển mục đích trên trái quy định, theo quy hoạch sử dụng đất của UBND tỉnh trước đó.
Bởi vậy, nhiều hộ và cá nhân lợi dụng sơ hở này, sau khi được cấp giấy chứng nhận theo các thửa đất được tách đã nhanh chóng phân lô bán nền hầu hết tập trung ở địa bàn 3 xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi…
Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh, qua việc xét duyệt tách thửa này, đáng chú ý, trường hợp ông P.H.T., ngụ khu phố 6, phường Đức Long, TP.Phan Thiết đã lần lượt nhận chuyển nhượng 9.783,5 m2 đất tại thôn Thiện Sơn, Thiện Nghiệp rồi xin tách thửa vào thời gian đầu năm 2019. UBND TP.Phan Thiết xác định vị trí lô đất xin tách thửa của ông T., các thửa đất từ số 64 đến 74 thuộc tờ bản đồ số 101 nằm trong quy hoạch đất trồng cây công nghiệp; TP.Phan Thiết tạm thời chưa thống nhất cho tách thửa trường hợp trên.
Tuy nhiên sau đó không lâu, Sở TN-MT vẫn ký cho tách thành 90 thửa đất ở (mỗi thửa 100m2 trở lên) trên diện tích chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn trái quy định nhà nước. Ông T. đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất hết 90 thửa đất ở nông thôn trên.
Trường hợp ông T., năm ngoái Đoàn Thanh tra của Bộ TN-MT đã chỉ ra một số sai phạm như trên, nhưng không được các ngành chức năng chấn chỉnh kịp thời.
Cũng trên địa bàn xã Thiện Nghiệp, 2 cá nhân khác tiếp tục “thuận buồm xuôi gió” khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở kết hợp tách thửa, như ông Đ.H.P. tách 10.382 m2 đất thành 25 thửa đất, đã thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất 21 thửa. Ông P.C. tách 26.897,9 m2 thành 27 thửa đất, đã thực hiện chuyển nhượng 9 thửa đất…
Tương tự, trên địa bàn xã Phong Nẫm, có 6 hộ gia đình, cá nhân thực hiện hành vi như vậy. Như bà V.T.L. tách 9.215,4 m2 thành 92 thửa đất đã thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất hết tổng số thửa trên; ông N.H.S. tách 3.291,4 m2 thành 29 thửa đất, bà Đ.T.T tách 3.107,8 m2 thành 25 thửa đất, bà T.T.H. tách 2.554,9 m2 thành 18 thửa đất, tất cả đều đã chuyển nhượng hết…
Thanh tra tỉnh cho rằng, 10 cá nhân trên chuyển nhượng đất ở nông thôn nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất thấp hơn so với quy định, gây thất thoát ngân sách nhà nước…
Mới đây, qua báo cáo của Thanh tra tỉnh Bình Thuận, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Hai chỉ đạo Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh tiếp tục điều tra dấu hiệu về tội vi phạm các quy định quản lý đất đai (quy định tại Điều 229 Bộ luật Hình sự 2015). Và tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ làm trái các quy định trong xác định vị trí thửa đất không đúng (luôn xác định vị trí thửa đất thấp hơn quy định để được tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất rất thấp); cho tách thửa đất ở nông thôn trên diện tích chuyển mục đích sử dụng không đúng quy hoạch; phân lô nền đất, thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở nông thôn, thu lợi bất chính, gây thất thoát lớn ngân sách nhà nước.
Liên quan đến sự việc trên, Thanh tra tỉnh Bình Thuận đã kiểm tra 160 hồ sơ của 82 hộ gia đình, cá nhân xin chuyển mục đích sử dụng đất đã được UBND TP.Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn tại 3 xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi trong 3 năm qua, cho thấy việc chuyển đổi 160 thửa đất trên với tổng diện tích hơn 190.917 m2 không đúng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh phê duyệt, trái với quy định tại Điều 52 Luật Đất đai năm 2013.
