Theo đơn khởi kiện của ông Nguyễn Đăng Sỹ trình bày đất đang tranh chấp với cụ Hoàng Trọng Thân (vợ là Nguyễn Thị Mừng: đã chết) có diện tích 76,3m2, hiện đang được Cụ Thân sử dụng làm kiot bán sách báo. Trong đó, kiot có diện tích 40,9m2 và mái hiên kiot là 22,6m2 thuộc thửa 70 tờ 38 phường Suối Tre, thành phố Long Khánh. Diện tích đất này được Công ty cao su Đồng Nai cấp cho ông Sỹ từ năm 1985 theo quyết định cấp đất cho công nhân cất nhà để ở.
Ki ốt của gia đình cụ Hoàng Trọng Thân sử dụng yên ổn từ năm 1994 đến nay bông vướng vào kiện tụng vô lý kéo dài
Tuy nhiên, Tòa án lại nhận định rằng quyết định giao đất mà ông Sỹ đệ trình không có giá trị pháp lý vì không phù hợp cả về hình thức lẫn nội dung. Bên cạnh đó, lời khai của ông Sỹ cũng không phù hợp với xác nhận về thời điểm công ty cao su và nông trường An Lộc cấp đất cho công nhân. Vì vậy, để có cơ sở thụ lý vụ án, Tòa án đã căn cứ vào lời khai của bà Ánh (là chị của ông Sỹ) người được cấp căn nhà tình nghĩa trên thửa đất số 70 tờ 38 phường Suối Tre và xác nhận của công ty cao su, nông trường An Lộc về việc ông Sỹ có làm việc ở nông trường mà không phải theo lời khai hay chứng cứ do người khởi kiện đưa ra theo như quy định của pháp luật. Mặc dù vậy, việc ông Sỹ đã làm việc cho công ty cao su hay nông trường ở thời điểm nào và được cấp cấp đất căn cứ vào tài liệu nào cũng không hề được Tòa án nhắc tới trong bản án.
Điều đặc biệt là tại bản án, đất đang tranh chấp được xác định có nguồn gốc là đất công của nhà nước (đất nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng). Tòa án cho rằng: “ Theo quy định của pháp luật về đất đai thì công ty cao su Đồng Nai cũng như các cơ quan, tổ chức khác được nhà nước giao quyền sử dụng đất để thực hiện nhiệm vụ, không có thẩm quyền cấp quyền sử dụng đất. Việc giao đất cho bà Ánh để cấp nhà nhà tình nghĩa hay cấp đất cho ông Sỹ làm nhà ở công nhân chỉ là thực hiện quyền quản lý của công ty cao su Đồng Nai, nông trường An Lộc đối với đất được nhà nước giao sử dụng, mục đích tạo điều kiện cho công nhân có nơi ở để ổn định đời sống, không thể căn cứ vào các quyết định của công ty cao su và nông trường An Lộc để cho rằng đất thuộc quyền sử dụng của bà Ánh hoặc ông Sỹ kể từ thời điểm được giao, cấp”.
Bản án gây tranh cãi khi quyết định giao đất công của Nhà nước cho cá nhân sử dụng
Theo đó, Tòa án sơ thẩm đã xác định diện tích đất đang tranh chấp có nguồn gốc là đất của nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng và công ty Đồng Nai không có thẩm quyền để quyết định giao đất cho bất cứ cá nhân nào sử dụng.
Sau đó lại ban quyết định..... sửa chữa bản án
Mặt khác, tại Công văn số 349/CSĐN-TTBVQS ngày 26/4/2017 Tổng Công ty Cao su Đồng Nai cũng xác định: “Hợp đồng thuê đất của bà Nguyễn Thị Mừng theo quyết định số 031/94/AL-QĐ ngày 15/08/1994 của giám đốc Nông trường An Lộc đến nay đã hết hiệu lực., tuy nhiên phần diện tích đất này hiện do địa phương quản lý nên các hộ sử dụng tạm trong thời gian chưa thực hiện mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộc”.
Như vậy, Tòa án đã xác định rõ ràng thửa đất số 70 tờ bản đồ 38 phường Suối Tre là đất của nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng. Phần đất Cụ Thân đang kinh doanh kiot là đất của nhà nước hiện đang cho thuê để tạm thời sử dụng trong thời gian chưa thực hiện mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộc. Theo đó, khi có chủ trương mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộ thì sẽ phải giao trả lại cho địa phương quản lý sử dụng vào đúng mục đích.
Mặc dù,Tòa án nhận định rất rõ ràng nguồn gốc khu đất tranh chấp được nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng và công ty cao su Đồng Nai không có thẩm quyền để giao đất cho cá nhân ông Sỹ hay cụ Thân nhưng bản án vẫn tuyên một cách ngang trái bằng việc giao toàn bộ phần đất tranh chấp bao gồm diện tích kiot 40,9m2 và mái hiên của kiot 22,6m2 cho cá nhân ông Nguyễn Đăng Sỹ sử dụng và buộc cụ Thân và những người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Mừng phải di dời ra khỏi thửa 70 tờ 38 phường Suối Tre, giao trả cho ông Nguyễn Đăng Sỹ.
Dư luận cho rằng, không biết bằng cách nào một người cầm cán cân công lý lại có thể giao tài sản công của nhà nước cho một cá nhân sử dụng mà không cần đến một quyết định hay viện dẫn phù hợp. Bởi căn cứ theo quy định tại Điều 59 Luật đất đai 2013 thì thẩm quyền giao đất, cho thuê đất đối với cá nhân thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện. Đồng thời, nhà nước giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, cá nhân phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc không đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 Luật đất đai 2013.
Hơn nữa, bản thân cụ Thân là con của Mẹ Việt Nam Anh Hùng Lê Thị Thiểu. Mẹ Việt Nam Anh Hùng Lê Thị Thiểu được nhà nước truy tặng danh hiệu năm 2016, liệu rằng TAND TP Long Khánh có công tâm? Tuy nhiên, TAND TP Long Khánh thông qua việc ban hành bản án giao đất công của nhà nước cho cá nhân ông Nguyễn Đăng Sỹ sử dụng đã khiến dư luận hồ nghi về sự tính thực thi và áp dụng pháp luật của bán án. Đồng thời dấy lên nghi ngờ về việc nhà nước liệu có thất thu ngân sách, tài sản bị hao hụt khi bản án được thi hành, gia đình người có công không được bảo vệ quyền lợi chính đáng.
Cre Nguyễn Hương
