Theo lời ông Hoàng Trọng Quốc Thịnh là đại diện cho gia đình bị đơn là ông Hoàng Trong Thân (bố đẻ ông Thịnh). Ông Thịnh cho biết gia đình ông là gia đình Mẹ Việt Nam Anh hùng khi bà nội ông là bà Lê Thị Thiểu đã được chủ tịch nước tặng danh hiệu năm 2016.
Ki ốt kinh doanh sách báo được giá đình ông Thân sử dụng từ năm 1994 đến nay
Năm 1994 mẹ ông là cụ Nguyễn Thị Mừng vợ ông Hoàng Trọng Thân, là giáo viên hưu trí được Nông trường An Lộc cho thuê mặt bằng tại khu vực Đội 3 – lô số 21 để xây dựng ki ốt kinh doanh sách báo thông qua quyết định số 031/94/AL-QĐ ngày 15/08/1994 của giám đốc Nông trường An Lộc. Vị trí ki ốt nằm phía trước bên trái nhà tình nghĩa của gia đình bà Ánh. Gia đình bà Mừng sử dụng ki ốt từ năm 1994 cho đến nay, nhưng đã ngưng nộp phí thuê đất cho Nông trường An Lộc kể từ năm 1998.
Cụ Lê Thị Thiều là mẹ đẻ của ông Hoàng Trọng Thân
Năm 1996, gia đình ông Sỹ sử dụng nhà tình nghĩa trên để ở. Đến năm 1997, Giám đốc Nông trường An Lộc ban hành quyết định cấp đất không số - cấp đất cho gia đình ông Sỹ là mảnh đất mà gia đình ông đang ở với lý do cấp đất cho công nhân.
Ngày 21/3/2003, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ban hành quyết định về việc thu hồi đất của Nông trường An Lộc, giao cho UBND huyện Long Khánh quản lý. Trên cơ sở đó, Nông trường An Lôc đã bàn giao thửa đất có căn nhà tình nghĩa và ki ốt trên cho địa phương quản lý. Mặt khác, tại Công văn số 349/CSĐN-TTBVQS ngày 26/4/2017 Tổng Công ty Cao su Đồng Nai cũng xác định: “Hợp đồng thuê đất của bà Nguyễn Thị Mừng theo quyết định số 031/94/AL-QĐ ngày 15/08/1994 của giám đốc Nông trường An Lộc đến nay đã hết hiệu lực, tuy nhiên phần diện tích đất này hiện do địa phương quản lý nên các hộ sử dụng tạm trong thời gian chưa thực hiện mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộc”.
Cũng từ năm 2003 này, bà Nguyễn Thị Ánh là chị của ông Nguyễn Đăng Sĩ đã có đơn yêu cầu UBND xã Suối Tre giải quyết trả lại mặt bằng trước nhà tình nghĩa của ông Sỹ, đã được Nông trường An lộc có Công văn số 112/Al-CV ngày 17/11/2003 trả lời UBND xã Suối Tre về việc mặt bằng nông trường cho xây dựng ki ốt là không ảnh hưởng đến nhà tình nghĩa và phần đất xây dựng ki ốt dùng để quy hoạch mở rộng đường sau này. Vì vậy, các hộ dân có ki ốt buôn bán chỉ tạm thời sử dụng.
Đến năm 2007, ông Sỹ lại gửi đơn khiếu nại vấn đề nêu trên.
Ngày 24/3/2008, Công ty Cao su Đồng Nai có Công văn số 205/CSĐN-XDCB trả lời UBND xã Suối Tre, trong đó, xác nhận ki ốt của gia đình ông Thân, bà Mừng có nguồn gốc do Nông trường An Lộc quản lý, vị trí thuộc một phần diện tích hành lang lộ giới đường Suối Tre - Bình Lộc.
Khu vực lô 21, Đội 3 Nông trường An Lộc, thuộc diện bàn giao địa phương theo Quyết định 823/QĐ.CT/UBND tỉnh Đồng Nai ngày 21/3/2003. Công ty Cao su Đồng Nai cũng đề nghị UBND xã Suối Tre xem xét chấp thuận cho gia đình ông Thân, bà Mừng tạm thời sử dụng trong khi chưa giải tỏa hành lang lộ giới.
7 năm sau, ngày 1/10/2014, ông Sỹ lại gửi đơn kiện đến TAND TX. Long Khánh, yêu cầu gia đình ông Thân, bà Mừng phải tháo dỡ ki ốt trả lại cho ông diện tích đất 20 m2, đồng thời trả lại mặt bằng theo giáp ranh của quyết định cấp đất. Sau đó, ông Sỹ bổ sung yêu cầu khởi kiện, buộc gia đình ông Thân phải di dời ki ốt giao trả mặt bằng cho ông với diện tích 76,3 m2.
Trải qua nhiều lần xét xử, những chứng cứ mà nguyên đơn là ông Nguyễn Đăng Sỹ ngụy tạo đưa ra không hợp lệ cũng được cấp Tòa chấp nhận. Tuy nhiên, sau đó tại phiên xét sử sơ thẩm lần 2, TAND TP Long Khánh bất ngờ đưa ra phán quyết chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn ông Nguyễn Đăng Sỹ, buộc cụ Hoàng Trọng Thân và những người thừa kế di dời ra khỏi thửa 70 tờ 38 phường Suối Tre và giao trả cho ông Nguyễn Đăng Sỹ phần đất diện tích 74,5m2 thuộc thửa 70 tờ 38.
Ông Sỹ được quyền sở hữu đối với toàn bộ công trình xây dựng kiot có diện tích 40,9m2 và mái hiên của ki ốt có diện tích 22,6m2 nằm trên diện tích đất 74,5m2. Ông Sỹ phải thanh toán cho cụ Hoàng Trọng thân và người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Nguyễn Thị Mừng giá trị ki ốt là 50.995.525 (năm mươi lăm triệu chín trăm chín mươi lăm ngàn năm trăm hai mươi lăm) đồng. Sau đó lại sửa một số nội dung của bản án.
Tuy nhiên điều khiến người dân khó chấp nhận là cấp Tòa đã xác nhận thửa đất 70 tờ 38 là đất công do nhà nước quản lý nhưng lại giao cho nhân là ông Sỹ quản lý sử dụng, buộc những hộ dân có liên quan phải dời đi. Trong khi họ đã sinh sống an ổn tại đây từ năm 1994.
Điều đặc biệt là tại bản án, đất đang tranh chấp được xác định có nguồn gốc là đất công của nhà nước (đất nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng). Tòa án cho rằng: “ Theo quy định của pháp luật về đất đai thì công ty cao su Đồng Nai cũng như các cơ quan, tổ chức khác được nhà nước giao quyền sử dụng đất để thực hiện nhiệm vụ, không có thẩm quyền cấp quyền sử dụng đất. Việc giao đất cho bà Ánh để cấp nhà nhà tình nghĩa hay cấp đất cho ông Sỹ làm nhà ở công nhân chỉ là thực hiện quyền quản lý của công ty cao su Đồng Nai, nông trường An Lộc đối với đất được nhà nước giao sử dụng, mục đích tạo điều kiện cho công nhân có nơi ở để ổn định đời sống, không thể căn cứ vào các quyết định của công ty cao su và nông trường An Lộc để cho rằng đất thuộc quyền sử dụng của bà Ánh hoặc ông Sỹ kể từ thời điểm được giao, cấp”.
Xác định rõ là đất công nhưng TAND TP Long Khánh vẫn giao đất cho cá nhân sử dụng
Theo đó, Tòa án sơ thẩm đã xác định diện tích đất đang tranh chấp có nguồn gốc là đất của nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng và công ty Đồng Nai không có thẩm quyền để quyết định giao đất cho bất cứ cá nhân nào sử dụng.
Mặt khác, tại Công văn số 349/CSĐN-TTBVQS ngày 26/4/2017 Tổng Công ty Cao su Đồng Nai cũng xác định: “Hợp đồng thuê đất của bà Nguyễn Thị Mừng theo quyết định số 031/94/AL-QĐ ngày 15/08/1994 của giám đốc Nông trường An Lộc đến nay đã hết hiệu lực., tuy nhiên phần diện tích đất này hiện do địa phương quản lý nên các hộ sử dụng tạm trong thời gian chưa thực hiện mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộc”.
Như vậy, Tòa án đã xác định rõ ràng thửa đất số 70 tờ bản đồ 38 phường Suối Tre là đất của nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng. Phần đất Cụ Thân đang kinh doanh kiot là đất của nhà nước hiện đang cho thuê để tạm thời sử dụng trong thời gian chưa thực hiện mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộc. Theo đó, khi có chủ trương mở rộng đường Suối Tre – Bình Lộ thì sẽ phải giao trả lại cho địa phương quản lý sử dụng vào đúng mục đích.
Sau đó lại ban hành quyết định sửa chữa
Mặc dù,Tòa án nhận định rất rõ ràng nguồn gốc khu đất tranh chấp được nhà nước giao cho công ty cao su Đồng Nai quản lý, sử dụng và công ty cao su Đồng Nai không có thẩm quyền để giao đất cho cá nhân ông Sỹ hay cụ Thân nhưng bản án vẫn tuyên một cách ngang trái bằng việc giao toàn bộ phần đất tranh chấp bao gồm diện tích kiot 40,9m2 và mái hiên của kiot 22,6m2 cho cá nhân ông Nguyễn Đăng Sỹ sử dụng và buộc cụ Thân và những người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của cụ Mừng phải di dời ra khỏi thửa 70 tờ 38 phường Suối Tre, giao trả cho ông Nguyễn Đăng Sỹ.
Dư luận cho rằng, không biết bằng cách nào một người cầm cán cân công lý lại có thể giao tài sản công của nhà nước cho một cá nhân sử dụng mà không cần đến một quyết định hay viện dẫn phù hợp. Bởi căn cứ theo quy định tại Điều 59 Luật đất đai 2013 thì thẩm quyền giao đất, cho thuê đất đối với cá nhân thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện. Đồng thời, nhà nước giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, cá nhân phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc không đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 Luật đất đai 2013.
Hơn nữa, bản thân gia đình ông Hoàng Trọng Quốc Thịnh là gia đình chính sách đã được nhà nước truy tặng danh hiệu Mẹ Việt nam Anh Hùng vào năm 2016, liệu rằng TAND TP Long Khánh có công tâm? Tuy nhiên, TAND TP Long Khánh thông qua việc ban hành bản án giao đất công của nhà nước cho cá nhân ông Nguyễn Đăng Sỹ sử dụng đã khiến dư luận hồ nghi về sự tính thực thi và áp dụng pháp luật của bán án. Đồng thời dấy lên nghi ngờ về việc nhà nước liệu có thất thu ngân sách, tài sản bị hao hụt khi bản án được thi hành, gia đình người có công không được bảo vệ quyền lợi chính đáng.
